Urodził się 30 grudnia 1948 roku w Brześciu (Białoruś).

W 1971 roku ukończył studia na Białoruskim Uniwersytecie Humanistycznym w Mińsku. W 1977 roku zdobył tytuł doktora, w 1989 roku uzyskał habilitację, w 2016 roku został profesorem zwyczajnym. W latach 1974 – 1983 należał do Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego, z której został usunięty dyscyplinarnie. W latach 1970 – 1973 pracował jako dziennikarz w Rozgłośni Radia Białoruskiego w Mińsku. W latach 1973 – 1985 był doktorantem, następnie asystentem i starszym naukowcem w Instytucie Historii Białoruskiej Akademii Nauk w Mińsku. W latach 1978 – 1982 współzakładał (m.in. z Andriejem Fadinem i Pawłem Kudiukinem) i działał w Grupach Młodych Socjalistów w Moskwie. W latach
1978 – 1979 został wydawcą samizdatowego pisma „Nowaja Nasza Niwa” w Mińsku. W latach 1980 – 1990 był autorem (pisał używając pseudonimów: W.S. Sidorow, I. Mickiewicz, Jan Mickiewicz, Polak zza Buga) w niezależnym piśmie „Biuletyn Dolnośląski”. Przygotowywane przez niego teksty do Polski przemycała z ZSRR żona Beata, współpracownik Kornela Morawieckiego. Wiosną 1981 roku współzakładał podziemny Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych w ZSRR w Moskwie. Latem 1981 roku był współautorem (z A. Fadinem) Posłania do I Krajowego Zjazdu „Solidarności” sygnowanego przez ten komitet (przewiózł je z Moskwy do Polski, które wydrukowane w Biuletynie Dolnośląskim było rozpowszechniane wśród delegatów I Krajowego Zjazdu Delegatów “NSZZ” Solidarność.) Od czerwca 1982 roku do roku 1990 był zaprzysiężonym członkiem „Solidarności Walczącej”. Pisał artykuły do podziemnych pism, głównie do „Solidarności Walczącej”. Był redaktorem, tłumaczem i kolporterem materiałów SW skierowanych do antykomunistycznych środowisk rosyjskich, ukraińskich i białoruskich. Autor i tłumacz licznych odezw i ulotek SW w języku rosyjskim adresowanych do żołnierzy sowieckich stacjonujących w Polsce. Od 1982 roku do roku 1991 roku pełnił rolę osobistego konsultanta Kornela Morawieckiego od spraw wschodnich, nawiązał oraz koordynował kontakty z działaczami „Młodych Socjalistów” (Moskwa, Mińsk) i Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych w ZSRR. W latach 1982 – 1983 władze ZSRR odmówiły Mikołajowi Iwanowowi prawa do ponownego wyjazdu do Polski. Wielokrotnie był zatrzymywany, przesłuchiwany przez KGB w związku z aresztowaniami w środowisku GMS i Komitetu Założycielskiego WZZ w ZSRR. W 1985 roku po dojściu do władzy Michaiła Gorbaczowa połączył się z rodziną w Polsce.
W latach 1985 – 1992 pracował jako adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1988 – 1989 pisał teksty do „Kultury” (Paryż) i „Russkaja Mysl”. W latach 1989 – 1991 współpracował, zaś w latach 1992 – 2004 był pracownikiem Radia Wolna Europa: Radia Swoboda w Monachium, następnie w Pradze. Należał do Redakcji Białoruskiej i Redakcji Kaukaskiej. W 2012 roku Mikołaj Iwanow został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.