Urodziła się 1 listopada 1946 roku w Katowicach.

W 1970 roku ukończyła studia na Wydziale Wydz. Matematyki, Fizyki i Chemii na Uniwersytecie Śląskim. W 1980 uzyskała stopień doktora. W latach 1971 – 1986 była zatrudniona w naukowym Instytucie Fizyki Uniwersytetu Śląskiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego, 13 grudnia 1981 roku, wraz ze Sławomirem Bugajskim, założyła Konspiracyjny Komitet Oporu Uniwersytetu Śląskiego. Była także redaktorem, grafikiem i drukarzem podziemnego pisma „Biuletyn KKO Uniwersytetu Śląskiego”. 13 maja 1982 roku została zatrzymana w związku z udziałem w demonstracji przed Uniwersytetem Śląskim. Była przetrzymywana w KW MO w Katowicach. 17 maja 1982 roku została internowana i osadzona w Ośrodku Odosobnienia w Bytomiu-Miechowicach. 7 lipca 1982 roku zwolniono ją. W latach 1982 – 1990 współpracowała z katowickim oddziałem „Solidarności Walczącej”. Współorganizowała zaopatrzenie drukarni pism podziemnych: „PIK” oraz „Wolni i Solidarni” (we współpracy m.in. z Edwardem Sołtysem i Lesławem Frączkiem). Kolportowała wydawnictwa „Solidarności Walczącej” i m.in. książki NOWej, ulotki oraz druki okolicznościowe. W latach 1982 – 1988 była wielokrotnie zatrzymywana na 48 godzin. Jej mieszkanie było kilkukrotne poddawane rewizjom. W 1986 roku została zwolniona z pracy. Do 1990 roku utrzymywała się działalności rzemieślniczej. Po roku 1990 pełniła funkcję dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach, od 2005 pracowała starszy wykładowca w Instytucie Socjologii UŚl. W 2006 roku przeszła na emeryturę. W 2007 roku Barbara Kowalczyk została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a następnie także Krzyżem Wolności i Solidarności. Do 1987 roku była rozpracowywana przez Wydz. III WUSW w Katowicach w ramach SOR o kryptonimie „Kawalarz”. W latach 1987 – 1990 przez Inspektorat 2 WUSW w Katowicach w ramach SOR o kryptonimie „Ośmiornica”.