Shevchenko Oles (Ukraina)

Zdjęcie

Urodził się 22 lutego 1940 w Ukrainie

W latach sześćdziesiątych XX wieku, jako student, kolportował teksty zakazanych pisarzy i dysydentów (Gruszewski, Sacharow, Amarlik, Czornowił). W latach siedemdziesiątych, wraz ze Stepanem Chmarą redagował i drukował nielegalne czasopismo „Ukrainskij Viestnyk”. Został niejawnym członkiem Ukraińskiej Helsinskiej Grupy. Przywoził z Moskwy i drukował na Ukrainie dokumenty dotyczące praw człowieka, w związku z czym, od 1976 roku był pod stałą obserwacją KGB. W marcu 1980 roku został aresztowany i wprost ze szpitalnego łóżka przewieziony do aresztu. Po procesie sądowym został skazany za antysowiecką propagandę i agitację, na karę łagru. Odbył ją w łagrach permskich i w Kazachstanie. W 1987 roku wyszedł na wolność na podstawie amnestii ogłoszonej przez Michaiła Gorbaczowa. Po wyjściu na wolność organizował z dysydentami i byłymi więźniami Ukraiński Związek Helsinski, który był pierwszą organizacją opozycyjną w Ukraińskiej SSR. Oles Szewczenko był przewodniczącym kijowskiego oddziału tej organizacji. W lutym 1989 roku poprowadził pierwszą dużą demonstrację w Kijowie przeciw kandydowaniu komunistów do Rady Najwyższej Ukraińskiej SSR, współorganizator Ukraińskiego Ruchu i członek władz. W 1990 został wybrany na deputowanego Rady Najwyższej Ukraińskiej SSR, współtworzył przyjętą uchwałę o suwerenności. 24 sierpnia 1991 roku został jednym z sygnatariuszy aktu pełnej niepodległości Ukrainy. Jesienią 1989 roku nawiązał kontakt z „Solidarnością Walczącą”. Jesienią 1990 roku przystąpił do utworzonej w Warszawie organizacji „Centrum Koordynacyjne Warszawa ’90”, która skupiała większość organizacji niepodległościowych z ZSSR, oraz z Polski, Czechosłowacji, Bułgarii, Laosu. Celem organizacji była współpraca informacyjna i polityczna, wspólne konferencje w Polsce i w republikach ówczesnego ZSSR, szkolenie poligraficzne, przerzut sprzętu poligraficznego, literatury i środków łączności z Polski na Wschód. W 2009 Oles Shevchenko otrzymał Order Zasługi RP. W 2012 roku odznaczono go Krzyżem Solidarności Walczącej.