Upirów Anna (Jelenia Góra)

Zdjęcie

Urodził się 8 kwietnia 1922 roku w Wilnie, zm. 8 marca 2011 w Jeleniej Górze.

W 1941 roku ukończyła Gimnazjum Handlowe w Wilnie. W latach 1940 – 1944 uczestniczyła w tajnych kompletach w zakresie wyższych studiów ekonomicznych. W 1958 przesiedlono ją do Polski. W latach 1958 – 1961 pracowała na stanowisku kierowniczym w Jeleniogórskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Mieszkaniowego. W okresie od 1961 do 1963 roku była główną księgową w Zarządzie Okręgu Funduszu Wczasów Pracowniczych w Karpaczu. W latach 1963 – 1972 pełniła funkcję kierownika w Zakładzie Sprzętu Lotnictwa Sportowego w Jeżowie Sudeckim. W latach 1972 – 1974, była zatrudniona jako księgowa, a następnie jako kierownik w Dolnośląskich Zakładach Porcelany Elektrotechnicznej Porel (później Polam) w Mysłakowicach. 6 marca 1974 roku została zwolniona dyscyplinarnie z pracy bez możliwości zatrudnienia z powodu napisania wiersza pt. Do kobiet, w którym piętnowała ciężkie warunki pracy kobiet uderzając tym samym w etos socjalistycznej pracy. W związku z tym, że wraz z utratą pracy otrzymała tzw. „wilczy bilet” przez kilka lat pozostawała bezrobotna. Od września 1980 roku była związana z NSZZ „Solidarność” jako wolontariuszka. W latach 1980 – 1981 zajmowała się sprawami kultury, wspierała swoimi wierszami akcje protestacyjne i strajkowe, prowadziła niezależny Klub Poezji. Na przełomie stycznia i lutego 1981 roku, podczas strajku w jeleniogórskim klubie „Gencjana”, jej wiersze opublikowano w „Strajkowym Arkuszu Poetyckim”. W 1981 jej zwolnienie z pracy uznano za niesłuszne i przyznano najniższą emeryturę. W stanie wojennym była dwukrotnie zatrzymana. Została sygnatariuszką jeleniogórskiego Listu otwartego do Sejmu PRL z 23 kwietnia 1982 (tzw. List 44), w którym protestowano przeciw internowaniu działaczy „Solidarności” oraz wezwano władze do zmiany polityki i podjęcia rozmów z opozycją. W 1982 roku Anna Upirów została współorganizatorką podziemnych Komisji Koordynacyjnej „Solidarność” Jelenia Góra i Tymczasowego Kierownictwa RKS „Solidarność” Jelenia Góra. Była także łączniczką jeleniogórskich działaczy podziemia z RKS „S” Dolny Śląsk. Propagowała tworzenie KOS-ów, organizowała pomoc dla ukrywających się Juliusza Cezarego Bagińskiego i Marka Łuczyckiego, jak również zbiórki żywności i pieniędzy dla internowanych oraz rodzin osób represjonowanych. W latach 1982 – 1989 była współorganizatorką Mszy za Ojczyznę w jeleniogórskich kościołach św. Erazma, Św. Pankracego i Podwyższenia Krzyża Świętego. Kolportowała ulotki, podziemnych wydawnictw w tym m.in. czasopisma: „Odroczenie”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Gencjana” oraz własnych wierszy. Brała udział w manifestacji przy krzyżach kwietnych układanych przy kościołach Podwyższenia Krzyża Świętego, św. Erazma i św. Pankracego. W latach 1983 – 1989 działała w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze i Oddziale Jeleniogórskiego KIK. Współpracowała także z jeleniogórskim oddziałem „Solidarności Walczącej”. W 1984 roku, Jacek Jakubiec, Ryszard Ireneusz Kulesza i Jan Ziółkowski wydali nielegalnie tomik jej poezji pt. Wiersze. W mieszkaniu Anny Upirów wielokrotnie przeprowadzano rewizje, konfiskowano wydawnictwa podziemne oraz materiały z jej własną twórczością. W 1987 roku założyła Prywatny Młodzieżowy Teatr Poezji (spektakle poetyckie, patriotyczne, rocznicowe i o wymowie antyalkoholowej w kościołach, szkołach oraz domach kultury w Jeleniej Górze i okolicy, a także m.in. w kościele św. Antoniego w Nowej Soli, Wrocławiu, Warszawie i wsiach Kielecczyzny), który prowadziła do 2007 roku. Anna Upirów była laureatką nagród w dziedzinie kultury. Od 27 lipca do 30 grudnia 1982 roku była rozpracowywana przez Wydz. V KW MO w Jeleniej Górze w ramach SOS krypt. „Odroczenie”.